Dışişleri Bakanı Hakan Fidan: Astana sürecinden beri rejim, değerli zamanı verimli kullanamadı; bunun olacağını biliyorduk; Türkiye, Suriye’nin yeniden inşasında rol alacak
“`html
T24 Haber Merkezi
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, sabah saatlerinde Heyet Tahrir Şam’a (HTŞ) ilişkin önemli gelişmelere dair basın toplantısı düzenledi. Fidan, Suriye’nin başkenti Şam’ın kontrolünün HTŞ tarafından ele geçirilmesi ve Devlet Başkanı Beşar Esad’ın ülkeden ayrıldığına dair duyuruları değerlendirirken Türkiye’nin bu süreçteki rolüne dikkat çekti. Fidan şunları ifade etti: “Yeni hükümet, tüm tarafları kapsayacak şekilde hareket etmeli ve muhalif unsurlar bir araya gelmeli. Devlet yapıları korunmalı ve etkili bir şekilde işlerlik kazanmalı. Suriye’de barış ve güvenliği sağlamak için üzerimize düşeni yerine getireceğiz.”
Fidan ayrıca, Esad yönetiminin zayıflamasını şu sözlerle açıkladı: “Astana sürecinin savaşı dondurmasından bu yana, rejim 2016’dan beri kritik bir süreyi boşa harcadı. Problemlerle ilgili herhangi bir çözüm arayışında bulunmadılar. Kurumsal kapasitelerini geliştirmek yerine daha az önemli görünen sorunlara yöneldiler. Bu durum, Halep’in nasıl düştüğünü ve diğer şehirlerin onun peşinden nasıl gittiğini açıklıyor.”
Dışişleri Bakanı Fidan, Katar’da düzenlenen “Doha Forum 2024” etkinliğinde basınla bir araya geldi.
Fidan’ın açıklamalarında öne çıkan noktalar şöyle:
“Suriye’nin toprak bütünlüğü ve halkın refahı her zaman önceliğimiz olmalı. Bu geçiş dönemine büyük bir dikkatle yaklaşmalıyız, özellikle DAEŞ ve PKK gibi terör gruplarının bu süreçten yararlanmaması için gerekli önlemleri alıyoruz.”
“Azınlık gruplara adil muamele yapılmalı. Yeni yönetim, tüm tarafları içine alan bir tutum sergilemeli ve muhalefet güçleri bir araya gelmeli. Devlet kurumlarının işleyişi sağlanmalı ve etkinliği artırılmalı. Bu anlayışla Suriyeliler için barış ve güvenliği sağlamak adına gerekli adımları atacağız.”
“Son günlerde bölgesel ve uluslararası aktörlerle yoğun görüşmeler gerçekleştirildi. Suriye’nin geleceği için önemli bir haftayı geride bıraktık. Astana sürecinde Türkiye, Rusya ve İran bir araya geldi ve bu gelişmeleri ele aldık. Bu ülkelerin yapıcı yaklaşımlarını önemsiyoruz. BM Suriye Özel Temsilcisi de bu toplantılara katılarak katkı sağladı. Ayrıca Suudi Arabistan, Katar, Mısır ve Ürdün ile de iş birliklerimizi geliştirdik.”
“ABD ile de iletişim halindeyiz, bölgesel ve uluslararası iş birliklerimizi sürdürmeye devam edeceğiz.”
“Esad muhtemelen yurt dışında”
Fidan’ın basın toplantısının ardından, gazetecilerden gelen “Esad’ın nerede olduğu konusunda bilginiz var mı?” sorusuna Fidan, “Bu konu hakkında herhangi bir bilgi veremem. Nerede olduğu konusunda net bir bilgi yok, muhtemelen yurt dışındadır.” dedikten sonra Esad yönetiminin düşüş süreci hakkında bilgi verdi.
“Bölgesel ve uluslararası aktörlerin desteği gerekli”
Reuters muhabirinin, “Suriye’nin istikrarlı bir geçiş süreci yaşaması için Türkiye hangi adımları atıyor?” sorusuna Fidan, “Uzun bir süredir Suriye’nin istikrarı için yoğun gayret gösteriyoruz. Sorunları yakından takip ediyoruz. Suriye halkıyla iş birliği yaparak bu zorlukların üstesinden gelmeliyiz. Türkiye’nin yanı sıra diğer bölgesel ve uluslararası aktörlerin de bu süreçte aktif olması büyük önem taşımaktadır.” yanıtını verdi.
Türkiye’nin Esad ile bir iletişimi oldu mu?
Associated Press’in “Son günlerde Esad ile herhangi bir temasta bulundunuz mu?” sorusuna Fidan, “Son zamanlarda Esad ile herhangi bir iletişimimiz olmadı. Ancak Cumhurbaşkanımız, Suriye rejimi ile temas kurmaya çalıştı fakat bu çabalar sonuç vermedi.” şeklinde yanıt verdi.
15 yıllık savaş 15 günde nasıl sona erdi?
TRT World’ün “Uzun süredir devam eden bu savaş 15 günde neden sona erdi?” sorusuna Fidan, “Astana sürecinden bu yana rejim, kaybedeceği bir zamanı boşa harcadı. Dikkatlerini mevcut sorunlardan uzaklaştırdılar ve dolayısıyla çürümeye ve çöküşe maruz kaldılar.” yanıtını verdi.
Türkiye’nin yeniden inşadaki katkısı
Türkiye, Suriye’nin yeniden inşası için komşu ülkelerle sıkı bir iş birliği içinde çalışmaya devam edecek. Amacımız, mevcut hükümetle de uyum içinde ekonomik sorunların çözülmesi.
CNN Türk’ün, “Bu kadar farklı gruplar arasında koordinasyon nasıl sağlanacak?” sorusuna Fidan, “Muhalif güçler arasında bir koordinasyon mekanizması bulunuyor ve önümüzdeki günlerde bu mekanizmanın gelişmesi gerektiğine inanıyorum. Tüm tarafların sürece katılımı gerekiyor.” şeklinde yanıt verdi.
“Terörizm konusunda büyük endişelerimiz bulunuyor. DAEŞ ve diğer terör gruplarının bu durumdan faydalanmaması için dikkatli hareket ediyoruz. Ayrıca Amerikalı muhataplarımızla da sürekli iletişim halindeyiz.”
“Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmesi bizim için önem taşıyor ve bu konuda çalışmalar başlatmış durumdayız.”
Basın toplantısının sonunda Fidan, “Türkiye, Suriye’nin birliğini ve bütünlüğüni sağlama adına elinden geleni yapıyor. Şu an için Esad ülkesini terk etti. Suriye’nin yaralarının sarılması için atılacak adımları ortaklaşa belirleyeceğiz.” ifadelerinde bulundu.
“`